Direnişin eş başkanları: Kaya ve Kök

Nusaybin Belediyesi eş başkanları Kaya ve Kök’ü belki de en iyi “Her an olağandışı bir çaba içerisinde olmak” diye ifade etmek en doğrusu. Bu çabayı onlardan dinlemek istiyoruz ama, yola çıkmadan gözaltına alındıkları haberi geliyor.

Cioran, Var Olma Eğilimi kitabında, “İnsan olmak bir dram; Yahudi olmak başka bir dram, bambaşka bir var oluşu temsil eder” diyor. Tespitin gerçekleştiği cümleden “Yahudi”yi çıkarıp, yerine “Kürt”ü koyarsak kimsenin itiraz etmeyeceği bu “Bambaşka bir var oluşu temsil etme” halinin derin bilincini yaşayan Nusaybin Belediyesi eş başkanları Sara Kaya ve Cengiz Kök, bunun ağır yükünü taşımak için ne gerekiyorsa yapan direnişçiler olarak karşımıza çıkıyor.  Onları belki de en iyi “Her an olağandışı bir çaba içerisinde olmak” diye ifade etmek en doğrusu. Bu çabayı onlardan dinlemek istiyoruz ama, yola çıkmadan gözaltına alındıkları haberi geliyor. Eksik kalacak ama onları anlatmanın sorumluluğu bize kalıyor. 

Dün sabah saatlerinde devlet güçleri tarafından gözaltına alınan Kaya ve Kök, ortaya koydukları mücadele, Nusaybin’de kesintisiz süren direnişteki öncü rolleri ile farklı bir profil çiziyor. Nusaybin’e yönelik devlet güçlerinin saldırıları karşısında hiçbir dönemde ilçeyi ve direniş alanlarını terk etmeyen Kaya ve Kök, görevden alındıktan ve yerlerine kayyum atandıktan sonra da ilçenin her bir köşesini adeta belediye binasına çevirerek halk ile birlikte yönetmeyi ve direnmeyi sürdürdü. 

NUSAYBİN’İN DİRENİŞ GELENEĞİNE AYAK UYDURMAK

Kürdistan’ın direniş ve serhildan merkezi olan Nusaybin’in bu geleneğine ilk ayak uyduran ve bir belediye başkanından çok bir halk önderi gibi hareket eden, 2009 yerel seçimlerinde BDP’den Belediye Başkanı seçilen Ayşe Gökkan oldu. Her alanda halk ile birlikte olan, kadınların yaşama katılımı ve yönetimde belirleyici düzeyde yer almasına öncülük eden Gökkan, Türk devletinin Rojava kenti Qamişlo ve Nisebin arasına örmek istediği utanç duvarına karşı sürdürdüğü açlık grevi direnişi ile hafızalara kazınmıştı.  2013 yılı Kasım ayında gerçekleşen bu direniş o günlerde Nusaybin halkını da serhildana kaldırmış ve Nusaybin-Qamişlo arasında örülmek istenen duvar engellenmişti. 

DİRENİŞİ KAYA VE KÖK DEVRALIYOR

2014 yerel seçimlerine eş başkanlık modeli ile giren BDP’nin Nusaybin’de halk nezdinde gerçekleştirdiği ön seçimlerde Sara Kaya ve Cengiz Kök, Ayşe Gökkan’ın ardından Nusaybin’de direniş bayrağını devralıyordu. 2014 yerel seçimleri sonucunda Kaya ve Kök, %80 oy alarak Nusaybin Belediyesi eş başkanları olarak seçildi. 

MAKAM ODASI VE MAKAM ARABASINA YABANCI EŞ BAŞKANLAR

Her iki eş başkan da belediyeyi makamdan yönetmiyor. Mekan ve makam aracına mesafeli olan eş başkanlar, bilincinde oldukları “Bambaşka bir var oluşu temsiliyet” halinin sorumluluğunu klasik bir belediyecilik anlayışı ile yerine getiremeyeceklerini biliyor.  Demokratik, halkla birlikte yönetmeyi esas alan, yatay ilişki esasına dayalı belediyecilik modeline inanan ve bu konuda daha en baştan büyük bir çabanın sahibi olan Kaya ve Kök, ilerleyen süreçlerde de bu inanç ve çabalarını büyüterek sürdürdü. 

Genelde sokakta olan Kaya ve Kök, halkın her koşulda ulaşabileceği ve hizmet ve toplumsal konularda çözüm önerilerini aktarabileceği bir ilişki biçimini öne çıkarıyor. 

SARA KAYA, KADIN DİRENİŞİNİN ÖNCÜSÜ OLUYOR

Eş başkanlardan Sara Kaya, 1970 Nusaybin doğumlu. Kaya, ilkokul, ortaokul ve lise öğrenimi Nusaybin’de yaptı. Yüksek öğrenimi Dicle Üniversitesi İnşaat Bölümü'nde bitirdi. Nusaybin Belediyesi’nde çeşitli görevlerde çalıştı. Aday olmadan önce Nusaybin Belediyesi Mali Hizmetler Müdürlüğü yaptı. Tüm-Bel-Sen Nusaybin Temsilciğini yaptı. Evli ve dört çocuk annesi. 

Kaya, göreve geldikten sonra, halk ile kurduğu eşit ve yatay ilişki biçimi, halkın yaşam standartlarının dışına çıkmayan yaşam çizgisi ve mütevazılığı ile Nusaybin’de kısa sürede halkın takdirini kazandı. 

TUTUKLANIYOR

Sara Kaya, 2015 yılı ile birlikte öz yönetimin ilan edildiği Nusaybin’de öz yönetim ilanında yerini alarak, halkın tercihini sahipleniyor. Öz yönetim ilanı ardından halkın öz yönetim direnişinin de yanında duran ve halk ile birlikte direnen Kaya, Nusaybin’de başlayan ilk "sokağa çıkma yasağı" ve saldırı dalgası ardından Eylül ayı ile birlikte gözaltına alınarak tutuklanıyor. 

Kaya, iki ay tutuklu kaldıktan sonra Kasım ayında tahliye ediliyor. 

BIRAKTIĞI YERDEN DEVAM EDİYOR

Bıraktığı yerden üstüne koyarak devam eden Kaya, 13 Kasım’da başlayan ve 14 gün devam eden "sokağa çıkma yasağı" ve saldırılar boyunca halkın sürdürdüğü büyük direnişin yanında yerini aldı. Yasak boyunca yaralanan, devlet güçlerinin hedefi olan sivillerin yardımına koşan ve hastanelere yönlendiren Kaya, Nusaybin halkının direncini korumasında büyük bir rol oynuyor.  Kaya, 14 gün devam eden yasağın ardından Nusaybin halkının yaşadığı maddi manevi tahribatı gidermek için de gecesini gündüzüne katarak çalışmaya devam etti. 

CENGİZ KÖK, ZIRHLI ARACIN ÖNÜNDE DİMDİK

Kaya ile birlikte büyük bir uyum ve yoldaşlık ilişkisi içerisinde görevini yapan erkek Eş Başkan Kök, özellikle 14 gün boyunca devam eden yasak ve saldırı sürecinde yasağı sona erdiren serhildana öncülüğü ile hafızalara kazındı. 

Kök, 1978 yılında Nusaybin bağlı Kasrik köyünde doğdu. İlkokulu köyde, orta ve liseyi ise Nusaybin’de okudu. Yüksek öğrenimini Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü’nde tamamladı. 2009’dan beri de Nusaybin’de mali müşavirlik yaptı. Ayrıca TÜRMOB ve Mardin Mali Müşavirler Odası Üyesi olan Kök, 2014 yerel seçimlerinde Sara Kaya ile birlikte halkın seçtiği eş başkan oldu. 

2015 Kasım'da o güne kadar Nusaybin’deki en uzun yasak olan 14 günlük yasak ve saldırı sürecinde sokağa çıkarak binlerce kişiyi ayağa kaldıran Kök, devlet güçlerinin zırhlı aracının karşısında durarak “Ya hepimizi öldürürsünüz yada bu yasağı bitirirsiniz” sözleri ile yasağın fiili olarak parçalanmasını sağlamış ve hemen ertesi gün de yasak resmi olarak kaldırılmıştı.    

AYLARCA DİRENİŞ ALANINDA KALIYORLAR

Nusaybin’e yönelik tarihte az rastlanan bir asker ve silah gücü ile gerçekleşen saldılar boyunca Nusaybin’i bir an olsun terk etmeyen Kaya ve Kök, aylarca Nusaybin halkının sesi olarak, binlerce sivile yönelik devlet güçlerinin gerçekleştirdiği saldırı ve yıkıma karşı direndi. 14 Mart 2016 günü başlayan ve yaklaşık 5 ay devam eden yasak boyunca halkın yanında yer alan Kaya ve Kök, yasağın kısmen bitmesinin ardından ise Nusaybin’den bir an olsun ayrılmadan halkın tüm sorunlarına çözüm üretme çabası içerisinde oldu. 

HALKIN ACISINI DA DİRENİŞİNİ DE PAYLAŞIYORLAR

Kürdistan’da bulunan yerel yönetim ve yöneticilik pratiklerinden farklı bir pratik sergileyen Kaya ve Kök, Kürt Özgürlük Hareketi'nin yerel yönetim felsefesinin belki de en doğru pratikleşmesinin simgesi oluyor. Her türlü iktidar imtiyazını öteleyen, halkın yanında, halk ile birlikte yönetmeyi tercih eden Kaya ve Kök, bunu göstermelik bir format ile değil, inandıkları bir yönetim modeli ve yaşam biçimi olarak hayata geçiriyor. Halkın yanında olmanın ağır bir direniş ve bedel gerektirdiğinin de ayırdında olan Kaya ve Kök, en başında itibaren bunun bilinci ile hareket ediyor. Nusaybin’de yasakların sona ermesinin ardından ilçede kalmaya devam eden eş başkanlar, yıkıntıların arasında yeniden yeşeren direnişin en önünde yerini alıyor. Nusaybin halkının her şeyi ile ilgilenen, kamuoyuna duyarlılık çağrıları yapan eş başkanlar, evi yıkılan Nusaybinlilere kendi evlerini açıyor ve Nusaybin’de acıyı, yokluğu, direnişi de halkla paylaşıyor. 

HER YER BELEDİYE

Nusaybin’de saldırıların sona ermesinden sonra 11 Eylül günü Kaya ve Kök, devlet güçleri tarafından görevden alındı. Mardin Vali Yardımcısı kayyum olarak atandı. Kayyumun ardından Kaya ve Kök için Nusaybin’de yaşamın her alanı belediye ve halkla birlikte yönetmeyi daha da büyütme alanı oluyor. Kaya ve Kök’ün olduğu yerde kayyumu tanımayan Nusaybin halkı, kepçe lazım olduğunda bile 'kayyum belediyesi' yerine Kaya ve Kök’ü arayarak çözüm istiyor. 

GÖZALTINDALAR

Nusaybin’de halk ile birlikte fiili yönetimi sürdüren Kaya ve Kök, dün sabah devlet güçlerinin operasyonu ile gözaltına alındı. Kaya ve Kök’ün gözaltına alınmasına ilişkin herhangi bir gerekçe belirtilmedi. Nusaybin halkı için Sara Kaya ve Cengiz Kök, her zaman iradelerinin temsili olarak kalırken, bundan sonraki süreçte de Nusaybin halkının kayyumu tanımayarak iradelerine sahip çıkacağını belirtmek mümkün.