Kürdistan’da yaşanan çatışmalar, sokağa çıkma yasakları, diplomaside yaşanan tıkanıklık buna bağlı olarak döviz karşısında TL’de yaşanan değer kaybı ve OHAL ile birlikte bölgede ekonomik ve sosyal hayat tamamen dibe vurdu.

Her ne kadar AKP hükümeti Van’ı “cazibe merkezleri” arasında saysa da veriler tersini gösteriyor. Van Sanayi ve Ticaret Odası ile birlikte çeşitli sivil toplum kuruluşları ve kurumlar, bölgenin ekonomik ve sosyal durumunu ortaya koyan veriler sunuyor. Resmi rakamlara göre İstanbul, Kocaeli, Balıkesir gibi illerde 10 bin dolar üzerinde seyreden kişi başına milli gelir düzeyleri, bölge illerinde 3-5 bin dolar arasında değişiyor. Bununla birlikte en az gelişmiş iller arasında Van 75’inci olurken, Van’ı sırasıyla Bitlis, Siirt, Şırnak, Ağrı, Hakkari ve 81’inci sırada olan Muş izliyor.

30 BİNLERİ AŞAN İŞSİZLER ORDUSU

Hükümetin sık sık dillendirdiği ‘’istihdam’’ söyleminin aksine Van’a İŞKUR’a kayıtlı 32.007 işsiz kişi bulunuyor. İŞKUR’a başvuranların sadece yüzde 7’si işe girebiliyor. İşsizlerin öğrenim düzeyine bakıldığında ise 17.057’si ilk öğretim, 6.221’i ortaöğretim, 1.968’i önlisans, 1.576’ı lisans mezunlarından oluşuyor. İster okusun ister okumasın toplumun her kesimden işsizler var.

SON UMUT; AB HİBELERİ

Van ve çevre ilçelerinde yaz aylarında ilan edilen ‘’özel güvenlikli alanları’’ ile meracılık büyük yara alırken, hayvancılık ve tarım dibe vurdu. Yurttaşlar son olarak Avrupa Birliği’nden gelecek hibelere umut bağladı. Hibe başvurularında bölge illerinden başvuruların üst düzeyde olması da bunun bir kanıtı olarak gösteriliyor. Van 290 proje ile AB’ne hibe başvurusu yaparken, Balıkesir 14, Maraş 20 başvuruda bulunmuş.

ŞİRKETLER KAPANIYOR

Her alanda yaşanan istikrarsızlık kendisini en çok ekonomik alanda hissettiriyor. VANTSO’ya kayıtlı şirketlerden bir yıl içinde yüzde 50’si kapanmış durumda. Geçtiğimiz yıl içerisinde kentte 227 şirketin kapandı belirtildi.

SOSYAL YAŞAM GERİLEDİ

Öte yandan çatışmalı süreç ve OHAL ile toplum üzerindeki baskı sosyal yaşam üzerinde de etkisini derinleştiriyor. Kürt illeri genel yaşam endeksinde 70’inci sıralarda yer alıyor. Hükümetin “Cazibe Merkezleri” arasında yer alan Van, yaşam endeksi (konut, çalışma hayatı, gelir servet, sağlık, eğitim, çevre, sivil katılım, alt yapı hizmetlerine erişim, sosyal yaşam, yaşam memnuniyeti) sıralamasında 71. sırada yer alıyor.  Ekonomik olarak temel ihtiyaçlarını karşılamadığını beyan edenlerin oranı ise yüzde 65,2 düzeylerinde seyrediyor. Verilere göre, Vanlıların sadece yüzde 23,1’i sinema ve tiyatro gösterimine giderken, sosyal hayattan memnun olanların oranı ise yüzde 40’lara kadar geriledi.

SAĞLIK VE EĞİTİMDE MEMNUNİYETSİZLİK ARTTI

Ülke genelinde tartışma konusu olan eğitim sistemine bağlı olarak, eğitim düzeyi de gerileme gösteren diğer önemli bir alan. Van’da fakülte veya yüksekokul mezunlarının oranı yüzde 9,5 iken yüzde 60’lık bir oran ise verilen eğitim hizmetlerinden duyulan memnuniyetsizliği beyan ediyor. Sağlıkta ise bir doktor başına düşen başvuru sayısı 4.999 kişiyi bulurken, sağlığından memnun olmayanların oranı yüzde 68 olarak gösteriliyor.

Referandum yaklaşırken AKP hükümeti gerçek olmayan vaatlerini çoğaltırken, bölgeden yansıyan tablo ise tersini gösteriyor. Bu veriler resmi veriler, sokağa yansıyan durum ise çok daha endişe verici boyutlarda.