Plüton’un buz katmanlarının gizemi

Nature dergisinde yer alan bir makalede, cüce gezegen olarak da bilinen Plüton’un en gizemli bölgelerinden Sputnik Planum adlı buzlu yaylanın oluşumunun anlaşılabilmesi için önemli bir aşama kaydedildiği duyuruldu.

Tanguy Bertrand ve François Forget adlı iki Fransız araştırmacı, Sputnik Planum’da olduğu gibi azot, metan ve karbonmonoksit döngüsü simüle edecek bir termik model geliştirdiklerini duyurdular. Makalede, söz konusu atmosferik simulasyonun bu gazların binlerce yıllık döngüsünü kurabilecek şekilde yapıldığı kaydedildi.

Fransız araştırmacıların çalışmasının amacının Sputnik Planum’daki metan gazının gelişimi, havzasındaki azotun görünümü ile az da olsa bulunan karbonmonoksidin incelenmesi olduğu belirtildi.

50 BİN YILLIK İKLİMİ İNCELENDİ

Söz konusu çalışmada Plüton’un atmosferik döngüsünü simüle eden modeller yaratarak, son 50.000 yıl içindeki iklimi incelendi. Simülasyonun başlangıcında Plüton’un birkaç milimetre kalınlığında metan, karbonmonoksit ve azot buzları ile kaplanmış olduğunu varsayılark kodlanırken, daha sonra gezegenin yüzey ve atmosferinin buzdan bir küre gibi yıllar geçtiği sürece evrilmesi gözlemlendi.

Yeni simülasyon sayesinde Plüton’un yüzeyindeki buz paternlerinin açıklanmasına sağlanırken, Plüton’un son yıllardaki atmosferik basınç değişimlerinin de anlaşılması mümkün oldu.

Araştırmacılar, modelin öngördüğüne göre, önümüzdeki 10 yıl içinde Plüton’un atmosferik basıncının düşeceğini ve şu an Plüton’un kuzey yarım küresinde bulunan donuk şekillerin artık görülemeyeceğini öne sürüyor. Eğer bu varsayım doğrulanırsa, simülasyon modelinin doğru işlediği kanıtlanmış olacak.

Araştırmada yer alan Fransa Ulusal Bilimsel Araştırmalar Merkezi (CNRS) tarafından yapılan açıklamada ise, Sputnik Planum’un Plüton’un diğer alanlarına göre daha düşük rakımda yer aldığı hatırlatıldı. CNRS açıklamasında, düşük rakımda bulunması nedeniyle buradaki atmosfer baskısının daha güçlü ve sıcaklıkların ise çok daha düşük olduğuna dikkat çekildi. Burada oluşan azot